Full Metal Jacket

Als Joker de scherpschutster heeft gevonden die net drie van zijn maten heeft uitgeschakeld en Rafterman haar heeft neergeschoten en de andere overgebleven marines er een voor een bijkomen, dan weet ik al dat ze haar niet gaan verkrachten. Ook zullen ze er geen machinegeweer induwen. Ik weet dat niet alleen omdat alleen ik ziek genoeg ben om die dingen te bedenken. Die dingen gebeurden immers in Vietnam, wie wil kan er genoeg over lezen, begin bij My Lai. En deze situatie schreeuwt bij wijze van spreken om seksueel geweld.

Maar op dat punt in de film weet je al dat zoiets niet gaat gebeuren. De jongens, boos, oversexed en afgestompt, twijfelen alleen of ze haar zullen laten creperen of toch maar zullen doodschieten. Dat laatste wordt het, Joker, die het voorstelde, moet het zelf doen en doet het na lang aarzelen. Je ziet verder geen bloed meer.

De film is goed, maar geen meesterwerk, juist door die vreemde braafheid - die me ook wel weer goed uitkomt, want ik heb een grote afkeer van extreme geweldscenes. Meer voorbeelden van braafheid: de duidelijke oorzakelijke verbanden tussen het kleineren door de drill instructor het gedrag van de recruten. Het in kaart brengen van hoe de Amerikaanse militairen over Vietnam en de oorlog denken. De even grote vuren die overal in Hue branden - een vuur wordt groter of kleiner als niemand het onderhoudt. De frisse, aantrekkelijke hoeren.

Veel van de op de IMDB ruim aanwezige Kubrick-fans zeggen dat je Full Metal Jacket meerdere keren moet zien om hem echt te begrijpen. Mijn eerste reactie was: wat een flauwekul, de handeling is duidelijk genoeg en de boodschap ook. Maar bij het lezen van de recensies bedacht ik dat veel recensenten zich oprecht afvragen hoe mensen elkaar kunnen doodmaken. Kubrick is er duidelijk op uit die vraag te beantwoorden. Dat voel je als kijker aan, en als je nog niet klaar bent om het antwoord te accepteren, kijk je nog een keer. Meesterwerken als Apocalypse Now en The Deer Hunter leggen niets uit. Die gaan meteen tot de bodem, met Wagner in de helicopter een dorp van de kaart vegen en verslaafd raken aan Russische roulette omdat je op het verkeerde moment de verkeerde perverseling tegenkwam.