Bonobo's niet beter dan de rest

- Het is niet de bedoeling dat we de dialogen van Karel van het Reve over gaan doen.
- Garmt Stuiveling en de tuinkabouter etc.!
- In die paar dialogen is over de hele esthetiek heel wat meer zinnigs gezegd dan door rijen filosofen. Je zou zelfs wel kunnen zeggen dat hij het probleem van de esthetische ervaring min of meer heeft opgelost.
- Je klinkt nu een beetje als die student die in de bibliotheek van het Sociologisch Instituut tegen een medestudent zei dat hij al die boeken gelukkig niet hoefde te lezen, omdat hij Über den Prozeß der Zivilisation al had gelezen.
- O ja. Ik denk dat Van het Reve een probleem opgelost heeft, een student denkt dat Norbert Elias een probleem opgelost heeft, ik ben net zo naïef als die student. Verdorie, dat is toch een guilt by association-figuur. Ik ben vegetariër, Hitler was vegetariër, ik ben een nazi.
- Die verklaringen van Van het Reve zijn me te makkelijk.
- Wie dat zegt, moet zelf maar eens zoiets makkelijks bedenken.
- Maar die vorm is een handigheidje.
- Van de dialoog. Ja. Hij schrijft bijvoorbeeld veel sneller.
- Snelheid is cruciaal. Een vriend van me las hoofdschuddend dit prachtblog.* Hij vond dat het op snelschaken leek. Sommige stukjes leken hem vooral geschreven om maar een zet te doen. Sta je niet schaak? Laat je niet iets heel erg in staan? Good enough dan. En weer RAM op de klok.
- Zijsprongen kun je ook maken, in zo'n dialoogje. Je kunt bijvoorbeeld gewoon niet reageren op wat de ander zegt. Doen of je het niet gehoord hebt.
- Maar we laten dus de esthetiek voor wat hij is. Ik wou het over bonobo's hebben. Ben heeft daar iets mee.
- Dat vind ik vreemd. Ik kijk niet graag naar apen. Ik kom vaak in Artis, maar ik probeer er snel voorbij te lopen. Ze hebben daar geen bonobo's natuurlijk, maar ik denk dat ik die nog minder graag zou zien dan de chimpansees.
- Je moet ze ook niet in de dierentuin zien natuurlijk, hartstikke zielig.
- Nou, dat valt wel mee eigenlijk. Dat is inderdaad de correcte reactie: zo'n aap, bijna een mens, voor ons vermaak opsluiten. Niet van deze tijd. Zoals ook niet-vegetariërs met gepaste walging reageren als ze over het eten van mensapenvlees horen.
- En dat vind jij dan weer niet weerzinwekkend? Of tenminste, niet weerzinwekkender dan kip eten?
- Eh... Dat vind ik absoluut weerzinwekkender dan kip eten. Ik breng toch een rangorde aan. Maar opsluiten, ach, zolang ze zich niet al te erg vervelen.
- Wat ze dus wel doen!
- Niet allemaal. De orang-oetans misschien. Maar de gorilla's hebben het prima naar hun zin, heb ik de indruk. En de chimpansees... zelfs een beetje te goed. En zoals ze zich dan gedragen. Nee, ik mag ze gewoon niet.
- Ja, je hebt alfa-mannetjes en zo...
- Ik mag ze geen van allen. Ze lijken op mensen, maar dan op mensen die absoluut geen greintje beschaving en cultuur hebben meegekregen. En zeg nou zelf, mensen zonder een greintje beschaving of cultuur, daar kun je toch niets mee. Het allerbeste dat je kan hopen is dat ze anderen met rust laten, er niet op slaan om maar iets te doen te hebben.
- Die bonobo's, die eh... neuken dus als mensen, schijnt het.
- Ik hoop nooit met een stel neukende bonobo's geconfronteerd te worden.

*Deze dialoog werd eerder gepubliceerd op Ben & Wouter.