Muziek voor Alice

Alice, de vriendin van Ben (misschien ten overvloede, maar in dit geval moet ik er zorg voor dragen dat de mystificaties zich niet tegen me gaan keren: zij is niet de A. die af en toe tegen haar zin in dit blog wordt opgevoerd), overleed nu precies twee dagen geleden. Ik ga niet schrijven hoe ik me daar over voel. Ik wil wel kwijt dat ik haar heel graag mocht. Ik las haar blog en de talloze blogs van Ben - zie bijvoorbeeld hier en hier en hier), en volgde, soms geamuseerd, soms gegêneerd, maar meestal blij, hoe ze naar elkaar toe groeiden. Ik ontmoette Alice en Ben voor het eerst op de presentatie van het eerste deel van het Verzameld Werk van Karel van het Reve. U kunt van die bijzondere dag nog de verslagen van Alice (feitelijk, als altijd), van Ben (hilarisch), nogmaals van Ben (realistischer) en van mij (voor de volledigheid) lezen.

De tweede ontmoeting was anderhalf jaar later, afgelopen woensdagavond, verkiezingsavond. Nadat ik in het Ben-en-Aliceproject Het huis der gekreukten had gelezen dat het nu écht slecht ging met Alice, had ik de achteraf wel heel gelukkige impuls een paar goede dvd's langs te brengen. Ben houdt niet van films, dus ik redeneerde: die heeft geen dvd's in huis, maar Alice zal wel niet meer lezen en welke terminale patiënt wil er nou naar de Nederlandse televisie kijken, dan toch liever een dvd in je computer leggen. Ik vond dat ze er (naar omstandigheden, zeg je er dan bij) goed uitzag, ze was, zei ze, een beetje high van de medicinale weed, waar ik nu wel een enorm voorstander van ben, en dus niet alleen vanwege het bijverschijnsel dat het pijnstillend kan zijn. Maar daarna ging het snel, die films (ik had voor de zekerheid Shakespeare-verfilmingen meegenomen in de hoop dat Ben dan zou meekijken) zal ze wel niet meer gezien hebben.

Ik heb het afgelopen weekend een korte, praktische e-mailuitwisseling met Ben gehad. Vergeleken met hem ben ik een man van de wereld, dus ik geef hem sociale adviezen. Zo zeg ik dat hij ondanks Alice' wens dat "alles zo goedkoop, zo simpel en zo onchristelijk mogelijk zou gaan", dus ook geen sprekers, toch eigenlijk een praatje moet houden. Als hij liever schrijft dan spreekt (daar kan ik me nogal wat bij voorstellen) - schrijf dan wat, en lees het voor, want, zeg ik, als degene die de laatste jaren het dichtst bij haar stond, heb je een zekere verantwoordelijkheid. De aanwezigen verwachten het van je.

Maar Ben legt uit dat Alice dit niet slechts wenste om hem, Ben, niet te veel te belasten. Ze was daar heel specifiek over: geef je mensen de kans iets te zeggen, dan gaan ze dingen zeggen die niet waar zijn, zoals "Alice was eigenlijk een filosofe". Hoewel ik denk dat je dat soort excessen wel kunt voorkomen, kan ik me voorstellen dat je er niet helemaal gerust op bent, en dus geen ruimte geeft voor sprekers.

Ben schrijft ook over de muziek. Ik weet zelf al jaren welke stukjes er op mijn begrafenis moeten klinken en ik neem me al enige tijd voor die voor de zekerheid op een cd te branden. De muziek is eigenlijk het enige dat me bezighoudt, als dat onderdeel maar goed gaat, verder zou ik zeggen: ik ben er toch niet meer bij, al vind ik wel dat er veel lekkere drank moet zijn en dat de mensen die moeten rijden een flesje mee moeten krijgen.

Alice daarentegen vroeg ondubbelzinnig om "muziek die ze hebben". Ik moet toegeven dat dat heel verstandig is. Het is ongetwijfeld ingegeven door bittere ervaring - je maakt als kankerpatiënte, actief in allerlei verenigingen, wat mee op uitvaartgebied. Als gezonde man van bijna 45 heb ik in mijn leven vijftien begrafenissen en crematies meegemaakt. In maar liefst drie daarvan ging er zeker iets mis met de muziek, en van maar twee weet ik zeker dat het goed ging. Misschien heb ik het erg slecht getroffen, maar ook als het in werkelijkheid maar één op de tien keer mis gaat vind ik dat verbijsterend. Je kunt blijkbaar drie cd's aanleveren, de af te spelen nummers daarvan omcirkelen of onderstrepen en er groot 1, 2 en 3 bij zetten, en nog zetten ze Mieke Telkamp op. Kies je daarentegen uit de collectie van het uitvaartcentrum, dan heb je misschien niet de beste stukjes Bach en Händel, maar je hebt grote kans dat je tenminste Bach en Händel krijgt.