Mao voor het slapengaan

Toen Angela Merkel eerder deze maand in Washington was, schijnt ze met George Bush over de nieuwe biografie Mao: The Unknown Story van Jung Chang en John Halliday te hebben gesproken. Het is goed te horen dat Bush goede boeken leest (en Merkel ook natuurlijk, maar van haar hadden we niet anders verwacht). Ik bedoel dat niet ironisch. En dat Mao een goed boek is neem ik aan - ik heb het niet gelezen maar hoop dat nog te gaan doen: ik waardeer beide schrijvers, heb stukjes gehoord in Off the shelf en verschillende, ook kritische recensies, gelezen.

(De kritiek is dan dat het teveel "op de persoon" is geschreven, en te weinig over de omstandigheden uitlegt waaronder hij zo succesvol kon zijn. Ook zouden ze bij het noemen van cijfers over de verschrikkingen stelselmatig uitgaan van de hoogste schattingen, terwijl die niet noodzakelijk beter onderbouwd zijn. Maar deze biografie is de eerste in zijn soort over Mao, dus dat mogen we als kinderziektes beschouwen.)

Natuurlijk deed zich de vraag voor: waarom leest hij juist dit boek? Presidenten zijn traditioneel voorbeeldige lezers van geschiedenis, maar dan vooral van biografieën van hun grote voorbeelden. In zijn leesgedrag lijkt Bush zich dus gunstig te onderscheiden van zijn voorgangers. Op aandringen van journalisten deed perssecretaris Scott McClellan navraag. Het blijkt dat hij het boek van zijn vrouw cadeau heeft gekregen, hij heeft het net uit, en hij vindt het goed, omdat het "really shows what a brutal tyrant he was" en dat "he was much more brutal than people assumed". En tenslotte dat "millions and millions were killed because of his policies".

Dat valt dan toch weer een beetje tegen. Kom je na 814 pagina's niet verder dan het navertellen van de flaptekst? Maar misschien mochten we ook niet veel meer verwachten. De situatie is natuurlijk dat Bush het boek voor entertainment las en daarin niet teleurgesteld werd, hoe vreemd dat misschien ook klinkt voor mensen die zelf liever een roman of een thriller ter hand nemen. Als ik het zelf gelezen heb, zal ik waarschijnlijk in een paar woorden niet veel meer zeggen.

Genanter is daarom bij nader inzien de reactie van Jung Chang, in hetzelfde artikel in de International Herald Tribune waar ik mijn informatie vandaal haal: nu hij in gesprek is met de huidige Chinese leiders, "It's not surprising that he should want to know from what roots this regime has grown." Als hij geschiedenisboeken zou lezen ter voorbereiding op onderhandelingen, zou hij voor de komst van Angela ongetwijfeld wat Duitse geschiedenis hebben gelezen - en een gesprek hebben gevoerd dat echt de diepte in ging.

Naschrift Eerlijk is eerlijk, Jung Chang zegt ook dat Bush zich waarschijnlijk tot het boek aangetrokken voelt omdat "it's a very dramatic story about a roller-coaster life." En verder onderschrijf ik de titel van hetzelfde stuk in de New York Times (ik weet hoe de IHT werkt, dus ik had hier meteen naar op zoek moeten gaan): Sometimes a Book Is Indeed Just a Book. But When? En dan zonder het voorbehoud.