vrijdag 26 oktober 2007

Doodstraf

Tot mijn verbazing merk ik dat ik niet meer tegen de doodstraf ben. Nou ja, niet echt meer. "Wie zijn wij, dat we een ander zouden mogen doden," vond ik altijd. Dat is een wat wat Bijbelse verwoording van mijn overtuiging dat wraak nemen fout is, en vooral op iemand die weerloos is geworden - wat hij ook gedaan heeft. De kindermoordenaar is misschien de lowest form of life (mijn voorkeur gaat wat dat betreft overigens uit naar de vrouwenhandelaar, die uit berekening levens verwoest), maar ik heb nooit kunnen meevoelen met de massa die hem in handen krijgt.

Mijn afschuw van groepen die lijken te genieten van hun eigen haat ("All right, let's get some food!" zegt in de verbijsterende documentaire over de Little Rascals Day Care Center case de moeder van een van de vermeende slachtoffers (fantasierijk ventje), nadat ouders en kinderen de vermeende dader die tot twaalf keer levenslang is veroordeeld en gevankelijk wordt weggevoerd voor de laatste keer goed hebben uitgejoeld) - dat was de eigenlijke oorzaak van mijn afkeer van de doodstraf. Want de heksenjagers, de lynchmobs, zijn voor, en ik wil niet dat hun bloeddorstigheid bevredigd wordt.

En ik moet zeggen, ik respecteer dat gevoel bij mezelf. Zou er in Nederland een referendum worden gehouden over herinvoeren van de doodstraf, dan zou ik alleen al om dat gevoel beslist tegen stemmen, want ik huil niet met de wolven mee en als ik mijn kinderen één ding wil meegeven, is het dat.

Maar het klopt natuurlijk niet. Als iemand écht te slecht is om vrij rond te lopen, zijn er maar twee mogelijkheden: levenslang opsluiten of doden. Levenslang opsluiten heeft mijn voorkeur, maar lijkt me in wezen niet minder barbaars dan doden. Ik kan de keus voor doden begrijpen, al blijft het enige écht goede argument tegen de doodstraf, namelijk dat je een onterechte veroordeling niet meer kunt goedmaken, geldig.

Dit alles naar aanleiding van de film Capote. Twee mannen waar je geen enkele sympathie mee hoeft te hebben vermoorden een heel gezin. Ze worden ter dood veroordeeld. Truman Capote (een schitterende rol van Philip Seymour Hoffman), die wil schrijven over de moord, zorgt dat de mannen alsnog een goede advocaat krijgen - om tijd te winnen, want hij heeft nog veel met ze te bespreken. De suggestie in de film is dat ze uiteindelijk opgehangen worden als Capote geen zin meer heeft om het nog langer te rekken. In een briefje schrijft hij dat hij ondanks verwoede pogingen geen nieuwe advocaat heeft kunnen vinden die hen voor het Hooggerechtshof kan bijstaan - maar hij heeft niets gedaan (Capote's genante leugens zijn een rode draad in de film). Hun dood is onontkoombaar, en doet de kijker uiteindelijk niets.

2 opmerkingen:

Ben Hoogeboom zei

Een perfect fragment! Alle dubbelheden die ikzelf ook voel, zitten erin. Ikzelf wens ook niemand dood, maar moet je sommigen dan maar levenslang opsluiten?
Het probleem met een referendum is dat de winkelier in kruidenierswaren vóór gaat stemmen, want hij wil wel van de loslopende jeugd af die in zijn straat 'hoer!' roept tegen zijn dochter.
Dat referendum moet er dus maar niet komen: de samenleving is al genoeg verwilderiseerd.
Je hebt me ook benieuwd gemaakt naar die film 'Truman Capote', doordat je zegt dat Capote's onbetrouwbaarheid er als een rode draad doorheen loopt. Ik vraag me af of hij ook in het echie zo onbetrouwbaar was. 'In cold blood' kwam op mij niet zo over: dat is een feitenverslag. Maar wat Andy Warhol (die zelf ook niet te vertrouwen was) en anderen over Capote geschreven hebben, doet je inderdaad vermoeden dat we met een leugenaar van doen hebben.

Huub Stegeman zei

Tja,

Bekend gevoel, en toch kun er je maar beter niet aan toegeven. Ik zou inderdaad ook zo een lijstje kunnen maken van soorten "schoftentuig" die in aanmerking komen, waarbij mensensmokkelaars en dergelijke hoog scoren. Het gevaar is echter de precedentwerking die er van uitgaat.

Ik heb wel eens dagen dat ik scooterjochies die me bijna doodrijden ook ter plekke een nekschot zou willen geven "omdat het zulke aso's zijn". Een grotesk voorbeeld, ik weet het, want dan ben ik onredelijk.

Helaas is mijn vertrouwen in de redelijkheid van mijn medebrugers echter niet zo groot dat ik ze dit toevertrouw. Want: wie bepaalt er eigenlijk welke figuren er een gevaar voor de maatschappij vormen? Een referendum, een jury, een consensus? Da's "mob rule", lijkt me duidelijk. Wat mij betreft hebben we met Fortuyn wel weer voldoende geëxperimenteerd met het "gesundes volksempfinden".

Je bekijkt dit soort kwesties toch weer heel anders als je zelf tot een van de prominentere minderheidsgroepen van deze samenleving behoort (lees: kandidaat-zondebokken), ook al stamde voornoemende volksmenner dan toevallig uit dezelfde minderheidsgroep....