dinsdag 14 maart 2006

Russische Bibliotheek bij Kruidvat? Hoedt u voor namaak!

Voor de zekerheid: er is maar één Russische Bibliotheek, en dat is de geweldige, unieke, monumentale uitgave van Van Oorschot, waaraan grote vertalers als Aleida Schot, Charles B. Timmer, Tom Eekman en Karel van het Reve hun bijdrage leverden. Overigens bijna onbezoldigd: Van het Reve schrijft dat hij het bedrag dat hij voor zijn Toergenjev-vertalingen ontving volledig aan een secretaresse zou zijn kwijtgeweest als in plaats van zijn vrouw een secretaresse ze zou hebben uitgetypt. Zo'n project was het. En iedereen die zich wel eens te buiten gaat aan een skivakantie hoeft niet meer te doen dan zo'n skivakantie over te slaan om het resultaat in huis te kunnen krijgen.

Wat durven nu de mensenvrienden van het Kruidvat? Ze durven een serie inferieure vertalingen van klassieke (en minder klassieke, daarover zodadelijk) Russische schrijvers uit te geven onder de naam... Russische Bibliotheek. Daar is over nagedacht. Ongetwijfeld is die naam onbeschermd, en niet te beschermen, want te algemeen. Maar een groot bedrijf zou het toch niet nodig moeten hebben om zo schaamteloos mee te liften op een zorgvuldig opgebouwde naamsbekendheid. Ik mijd deze keten voortaan, en hoop dat iedereen die goede vertalingen én eerlijk ondernemerschap een warm hart toedraagt hetzelfde doet.

Een ding is raadselachtig. In de reeks zijn vertalingen opgenomen van Poesjkin, Gogol, Toergenjev, Dostojevski, Tostoj, Tsjechov, Gorki en... Maximov. Who the hell is Maximov? Wel, Vladimir Jemeljanovitsj Maksimov werd in 1930 geboren, stierf in 1996 en kan bij echte kenners van de Russische geschiedenis van de twintigste eeuw (zo'n kenner ben ik niet) bekend zijn als dissident, is misschien ook wel een goede schrijver, maar hoort absoluut niet in een rijtje van klassieken thuis (Gorki eigenlijk ook niet, maar die is tenminste nog bekend).

Nog merkwaardiger is dat de vertaling van Karantin is gemaakt door Arthur Langeveld, die van een heel ander kaliber is dan een goedwillende amateur als S. van Praag - anders dan Van Praag indertijd kent hij echt Russisch, bijvoorbeeld. Wat doet Langeveld in dit gezelschap? Heeft hij toestemming gegeven voor het gebruik van zijn vertaling (oorspronkelijk gepubliceerd in 1975)? Wist hij dat het om een broddelreeks zou waarmee het Kruidvat een middelvinger op zou steken naar de uitgeverij die net zijn alom geprezen vertaling van de Broers Karamazov van Dostojevski in de winkels heeft gebracht? Of heeft hij een naamgenoot?

Naschrift Arthur Langeveld meldt per e-mail dat hij niet in de heruitgave van zijn Maximov-vertaling (uit 1975) is gekend en maar hoopt er geld voor te krijgen. En dat het overigens geen slechte vertaling is.

Naschrift 2Gerechtigheid! Van Oorschot wint rechtszaak tegen Kruidvat. Lees hier het nieuwsitem op de website van mijn bedrijf Vertaalbureau.nl.

Geen opmerkingen: