How do you spell relief?

Vandaag in Slate: "How do you spell relief?" gevolgd door: "Bush goes to the bullpen". Wat je anders allemaal niet mist... Ik woonde in 1981/1982 in Amerika, en dat lijkt essentieel om deze te begrijpen.

Meer dan in Nederland, en waarschijnlijk even veel als in Rusland, staan in Amerika de krantenkoppen vol literaire toespelingen. Nou ja, literair... Waar je in Rusland een forse hoeveelheid Poesjkin moet kennen om al die koppen op waarde te kunnen schatten, volstaat in Amerika een grondige kennis van de 'pop culture'.

Van achteren naar voren. De bullpen is een soort oefenplaats buiten het honkbalveld, waar de werpers (pitchers) zich warm werpen tot ze op mogen. Tijdens de wedstrijd zijn de werpers in de bullpen relief pitchers, die hopen de startende werper te mogen aflossen; dit wisselen gebeurt bij honkbal vaker dan bijvoorbeeld bij voetbal. De werper kan niet alleen geblesseerd raken of slecht staan te werpen. Hij wordt ook gewoon moe, en de batters raken ingespeeld op zijn repertoire van worpen. In de laatste of de laatste twee innings kan het dan opeens honkslagen gaan regenen. Om dat te voorkomen wordt voor die cruciale periode vaak een frisse relief pitcher ingezet.

Toen ik dus in '81/'82 in de Verenigde Staten woonde, zag ik regelmatig een televisiereclame voor een antimaagzuurtablet, met de naam Rolaids. Iemand werd gevraagd hoe je "relief" spelde. Die persoon pakte dan wat er het dichtst bij de hand was (kantoormedewerker pakte post-it briefje, iemand anders bewasemde geloof ik een spiegel) en antwoordde, al schrijvend:

I spell it R-O-L-A-I-D-S"

(Behalve als "aflossing" kun je "relief" ook vertalen als "opluchting" - een interessante maar nu niet relevante kwestie is of Engelstaligen dat betekenisverschil ook voelen.)

Wat me toen als briljant voorkwam was dat iedereen te pas en te onpas op dat "How do you spell relief" varieerde. Tot aan honkbalcommentatoren toe:

How did the Indians spell relief? They spelled it [volgt de naam van de relief pitcher van de Cleveland Indians].

Het soort tagline dus waar iedere copywriter van droomt - dat hadden ze goed voor elkaar bij Rolaids!

Maar het blijkt allemaal wat strakker gepland te zijn geweest. De tagline bestond al jaren, en ik lees nu dat Rolaids al sinds 1976 sponsor was van de Rolaids Relief Man of the Year Award, de enige gesponsorde prijs in het Amerikaanse honkbal. Voor de beste relief pitcher van het jaar. Evengoed een geweldig staaltje marketing.

Een mogelijke vertaling van "How do you spell relief" zou zijn: "Wrijven helpt niet". De Nederlandse Rolaids heet Rennies, en de tagline daarvan werkte ook lang door. Maar je zal hem niet snel in een Nederlandse krantenkop aantreffen.