Drie dagen waarin Ayaan en Rita Nederland in rep en roer brachten

Nu de rook is opgetrokken is en we alweer spijt hebben van de Diana-achtige taferelen (Ayaan is geen Diana, maar Diana was dat ook niet als u begrijpt wat ik bedoel) mijn two cents'.

1. Ayaan Hirsi Ali's ideeën speelden in de gebeurtenissen van de afgelopen week geen enkele rol, hoezeer zij, haar aanhangers en verschillende (vooral buitenlandse) commentatoren ook hebben geprobeerd de aandacht daarnaar te verleggen. Dit is nu eens echt een crisis die helemaal te analyseren is door te kijken naar de prozaïsche motieven van de spelers en de processen die door hun acties in gang werden gezet.

2. Rita Verdonk kon niet anders. Ze had zich al te zeer verbonden aan haar harde lijn. Ze zegt er niet over te hebben gepraat met haar campagneleider. (Dat had er nog eens bij moeten komen!) Maar ze moest een beslissing nemen die bij haar zelfgekozen imago paste, en dat ze dat moest heeft wel degelijk met die verkiezingscampagne te maken.

3. Ayaan wilde naar Amerika en liet al een poos merken dat Nederland eigenlijk te klein voor haar was. De "Ayaan-moeheid", door verschillende commentatoren gesignaleerd, maakte dat ze niet meer onaantastbaar was.

4. Verdonk zal gehoopt hebben nooit uitgedaagd te worden over Ayaan. Links had het kunnen doen om een humaner beleid af te dwingen. Maar dat zou (blijkt nu wel) levensgevaarlijke bluf zijn geweest.

5. In plaats daarvan werd Verdonk uitgedaagd door Hilbrand Nawijn, voor wie het misschien ook bluf was, maar die anders dan andere Tweede Kamer-leden niets te verliezen had.

6. Ayaan heeft er inderdaad nooit (nou ja, vanaf het moment dat de feiten algemeen bekend werden) een geheim van gemaakt dat ze haar immigratieverhaal bij elkaar gelogen had. Maar ze heeft óók nooit gezegd dat ze dat voor elke asielzoeker een legitieme manier vond om het land binnen te komen. Ik zou in ieder geval graag op zo'n passage gewezen willen worden. En als er zo'n passage is, vraag ik me af waarom ze Rita Verdonks harde lijn steunde.

7. Die afschuwelijke buren waren de afgelopen week bijna net zo irrelevant als Ayaans ideeëngoed. Bijna - want de zaak werkte wel door in het algehele gevoel van schaamte dat zich van velen meester maakte.

8. Verdonk had de emoties verkeerd ingeschat. Ayaan kon met een miniem showtje doen of het om een maatregel tegen haar persoon en haar ideeëngoed ging - dat ze zich daarbij rustig tegensprak door Rita geen verwijten te maken maakte niemand op dat moment iets uit.

9. Slaan we een pleefiguur in het buitenland? Ja, maar dat komt omdat (a) Ayaan wordt gepresenteerd als iemand die om haar ideeën monddood wordt gemaakt en (b) het wrede immigratiebeleid wordt gepresenteerd als iets Nederlands. Helaas doen Ayaan en haar aanhangers er alles aan om het beeld van (a) in stand te houden en is het nog te bezien of we als Nederlanders bereid zijn aan te tonen dan (b) onwaar is - dat het alleen om het beleid gaat van politici die nu nog aan de macht zijn, maar binnenkort een minderheid zullen blijken te zijn.

10. Het geeft natuurlijk geen pas om op dit moment dingen te zeggen over Ayaans confronterende werkwijze. De dansers op haar graf zijn nog veel verachtelijker dan haar botste vrienden.