Niets te zoeken in Afghanistan

Je hoeft maar even naar deze mooie foto (AFP, uit NRC van 2 juni 2006 - excuses voor de scankwaliteit, het schijnt dat je dat raster er wel een beetje uit kan krijgen, maar ik weet niet hoe) te kijken en je weet wie de oorlog in Afghanistan in ieder geval níet gaat winnen. Natuurlijk, de mannen in hun burgerkloffie zijn machtelozer dan de man met de helm, het kogelvrije vest en de handschoenen. Maar die boeien gaan er echt wel weer af. Dit is een momentopname.

De man met de helm is de zekere verliezer. Hij moet elke dag en vaak 's nachts die warme, zware uitrusting dragen. Hij is moe. Hij vraagt zich af of zijn vriendin hem echt wel mist. Hij kan nooit even alleen zijn. Als hij een Nederlander is (dit is toevallig een Canadees) is hij bang dat Amerikanen, Engels en Canadezen hem een homo noemen. Hij wil naar huis.

En dan zijn er op één man met helm niet zes, maar naar schatting honderd mannen in burgerklof en gemengd tenue, van wie de handen niet geboeid zijn, die voor 50 euro een kalasjnikov kunnen kopen en die de man met de helm liever vandaag dan morgen zien verdwijnen. Waarom? Niet omdat ze het fout vinden dat er klinieken worden gebouwd of dat meisjes nu naar school mogen (hoewel ik ook niet de indruk krijg dat ze dat goed vinden). Maar omdat die westerlingen, om de mantra van Rudy Kousbroek uit Het Oostindisch kampsyndroom te herhalen, er niets te zoeken hebben.

Wat is dat trouwens links van de militair? Het lijkt me in ieder geval een constructie die nutteloos is geworden doordat een ruimte een bestemming heeft gekregen waar die niet voor bedoeld was.

Historiserende commentatoren wijzen er graag op dat de beschavingen in Afghanistan (en Centraal-Azië in het algemeen) zich nooit hebben kunnen herstellen van de invallen van de Mongolen: die vonden, om het in moderne termen te zeggen, irrigatiewerken iets voor homo's, vernielden de installaties en lieten de gedurende honderden jaren gegraven tunnelstelsels in een paar jaar verzanden. De Taliban deden net zoiets met de rudimentaire moderne infrastructuur. Ik ben bang dat het Westen, ondanks de goede bedoelingen, dezelfde fouten maakt door boerderijen als gevangenis gebruiken.